زنان سرپرست

زنان سرپرست خانوار

در قوانین ایران سرپرستی خانوار با مردان است. بنابراین، برای زنان در زمان تجرد ابتدا پدر و پس از ازدواج با شوهر وی است. بنابراین، زنانی که پس از جدا شدن از خانواده پدری یا پس از جدا شدن از شوهر، بر اثر طلاق یا فوت به ناچار وظیفه نان آوری خانواده و پرورش فرزندان را به تنهایی بر عهده می گیرند اصطلاحا زنان سرپرست خانواده یا خانوار گفته می شود. همچنین، به زنانی که پدر یا شوهرشان به دلیل معلولیت یا از کارافتادگی قادر به ایفای وظایف سرپرستی نیستند نیز این لفظ اطلاق می شود.

در جوامع غربی و برخی جوامع شرقی که روابط بین زنان و مردان، خارج از ازدواج، ممنوع شمرده نمی شود با اصطلاح مشابهی به نام مادران تنها هم مواجه هستیم که به زنانی اطلاق می شود که بدون ازدواج رسمی، بچه دار شده اند و پس از بارداری، رابطه خود را با شریک جنسی شان قطع کرده اند. این افراد در کشور ایران نیز به ویژه در سالهای اخیر به دلایل مختلف در حال افزایش بوده است. زنانی که طی ازدواج موقت باردار شده اند و پس از پایان دوره ازدواج متعه (موقت) متوجه بارداری شده ولی به شریک جنسی خود دسترسی ندارند را می توان جزو این گروه به حساب آورد.

زنان در بسیاری از جوامع، ازجمله ایران، از مهارتهای کسب و کار، آموزش های عمومی و فرصتهای شغلی نسبتا پایین تری نسبت به مردان برخوردار هستند و در فقدان مردان خانواده، انتظار می رود میزان آسیب پذیری آنها و طبعا آسیب پذیری کل خانواده بالاتر برود. صاحب نظران معتقدند غلبه نگاه مردسالارانه در مدیریت جوامع، خانواده ها و سازمان ها، کار زنان را برای رقابت با مردان در شرایط برابر دشوارتر می سازد و بنابراین نیاز به حمایت های دولتی و مردمی از خانواده هایی که سرپرستی مالی و معنوی آن با زنان است بیشتر از سایر خانواده هاست.

در ایران علاوه بر سازمان های غیردولتی و خیریه، سه سازمان رفاهی اصلی شامل سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران تولی حمایت از این زنان و خانواده های تحت سرپرستی شان را بر عهده دارند. لازم به ذکر است که در حال حاضر با افزایش فرصت های شغلی برای زنان و امکان احراز مشاغل و پست های مدیریتی و نیز رواج کسب و کارهای اینترنتی زنان از استقلال مالی نسبتا بالاتری نسبت به قبل برخوردار شده و انتظار می رود که سازمان های مذکور مسیر کمک رسانی خود را به سمت توانمندسازی، به جای کمک های موردی و نقدی، تغییر دهند.