وزارت دادگستری

مددکاری اجتماعی در مجموعه دادگستری کشور حضور و جایگاهی فعال و موثر دارند. در برخی از کشورهای توسعه یافته مددکار اجتماعی قانونی ( forensic social worker) و گاهی مددکار اجتماعی قضایی (Judicial social worker) نقش های گسترده ای را ایفا می کند. مددکاران اجتماعی قانونی در عرصه ارزیابی وضعیت روانی اجتماعی متهم یا مجرم، ارزیابی وضعیت محیطی و خانوادگی وی، حضور در تیم درمان افرادی که دچار ترومای ناشی از سانحه یا جنایت بوده اند، رسیدگی به مسائل و مشکلات خانواده افراد زندانی، همکاری با تیم وکلا برای یافتن راه حل های مدافعه و ایجاد بهترین کمک به متهم یا قربانی، توسعه سیاستهای عمومی مرتبط در حوزه قضایی و مشاوره به قضات برای اخذ بهترین تصمیمات برای پرونده های خانوادگی یا کیفری به نظام دادگستری کشورها کمک می کنند.  

در ادامه به برخی از فعالیت های مددکاران اجتماعی در مراکز زیرمجموعه یا مرتبط با وزارت دادگستری اشاره می شود:

- ماده 203 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 بازپرس را موظف می کند تا حین ایجاد تحقیقات در خصوص "جرایمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات، قطع عضو، حبس ابد و یا تعزیر درجه چهار و بالاتر است و همچنین در جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی که میزان دیه آنها ثلث دیه کامل مجنیٌ‌علیه یا بیش از آن است" واحدهای مددکاری اجتماعی برای تشکیل پرونده شخصیت برای متهمین ایجاد کنند. 

ماده 410 این قانون برای مددکاران اجتماعی نقش مشورت دهنده به قاضی دادگاه اطفال را در نظر گرفته است. در ماده 413 مددکاران اجتماعی می توانند به همراه کودک در دادگاه حاضر شوند. 

مطابق ماده 486 همه حوزه های قضایی در شهرستانها موظف به ایجاد تشکیلات مددکاری اجتماعی هستند. 

ماده 553 این قانون اذعان می داد که برای عفو های مشروط نظریه مددکار اجتماعی می تواند ملاک صدور رأی قرار بگیرد.

در آیین نامه تأسیس و فعالیت مراکز مشاوره خانواده 1396 مددکاران اجتماعی به عنوان افرادی که در تأسیس این مراکز در اولویت قرار دارند معرفی شده اند و مددکاران اجتماعی عضو ثابت شورای مشورتی سیاستگذاری استانها هستند.

آیین نامه اجرایی ماده 41 قانون حمایت خانواده حضور مددکاران اجتماعی برای تصمیمات مرتبط با حضانت و  ملاقات و سایر امور مرتبط با اطفال را الزامی دانسته است. 

در مواد 42 و 45  و 64 77 و 88 قانون مجازات اسلامی  1392 برای تعویق حکم و مجازاتهای جایگزین حبس، نظریه مددکاران اجتماعی در محتوای حکم بسیار حیاتی است. 

مددکاران اجتماعی در آیین نامه موسوم به آیین نامه میانجی گری در امور کیفری (مرتبط با ماده 84 ق آ د کیفری) در اولویت به کارگیری چه در تعیین میانجی محلی و چه در تأسیس مراکز میانجی گری قرار دارند. 

کتابهای زیر برای مطالعه بیشتر در این باره توصیه می شود:

برای تهیه هر یک از کتابهای زیر به بخش محصولات مراجعه نمایید.

- کتاب مقدمه ای بر مددکاری اجتماعی قضایی نوشته رسول گلجویی انتشارات اندیشه احسان

- کتاب آشنایی با قانون حمایت از اطفال و نوجوانان و آیین نامه اجرایی و اصلاحیه های آن نوشته حسن موسوی چلک انتشارات شلاک

- کتاب نقش میانجی مددکار اجتماعی نوشته حبیب آقابخشی انتشارات جامعه شناسان

- کتاب راهنمای تخصصی مداخلات مددکاری اجتماعی در مراقبت از خانواده و طلاق نوشته ملیحه عرشی و همکاران انتشارات سازمان بهزیستی کشور

- کتاب قوانین مرتبط با گروه‌های هدف در مددکاری اجتماعی نوشته کاظم قجاوند و ثریا سیار انتشارات شلاک

- کتاب راهنمای مددکاری اجتماعی و میانجی‌گری در خانواده نوشته موسوی چلک و همکاران انتشارات پژواک عدالت

منبع: کافه کتاب مددکاری اجتماعی

کپی یا اقتباس از این مقاله با ذکر منبع بلامانع است.